Vaak is een luisterend oor al genoeg

Luisteren naar collega’s en hen zo nodig verder helpen: dat past bij Joanna Orlicka. Sinds oktober geeft zij daar als nieuwe interne vertrouwenspersoon ook via die rol invulling aan. Een gesprek met haar en haar externe collega, Iris Voorbergen van Stigas. “Wij staan altijd aan de kant van de melder.”

In vertrouwen je hart kunnen luchten over zaken die wat betreft gedrag niet goed gaan op de werkvloer: daar is een vertrouwenspersoon voor. Al een jaar of vijf is Iris dat voor het team van AB Midden Nederland. “Het gaat in ons werk om grensoverschrijdend gedrag, zoals pesten op de werkvloer, agressie, seksuele intimidatie en discriminatie. Gelukkig regent het geen klachten. Mijn ervaring is dat het in het overgrote deel van de meldingen om conflicten met een collega of een leidinggevende gaat.”

Het begint bij elke melding met luisteren. De tijd nemen om het verhaal aan te horen. “Vaak is dat al genoeg”, knikt Iris. En Joanna: “Ik heb inmiddels twee keer een telefoongesprek gehad met een collega. Zij wilden gewoon hun verhaal kwijt, het even van zich afpraten. Verder hoefde ik er niets mee te doen.”

Iris gaat verder: “Als dat niet voldoende is, staan we melders bij in het verdere proces. Wat wil je bereiken? Ben je gebaat bij een gesprek met bijvoorbeeld een leidinggevende of een professionele hulpinstantie? Wil je een officiële klacht indienen? Wij helpen daarbij. Belangrijk om te melden: het gaat bij ons niet om hoor- en wederhoor. Wij staan altijd aan de kant van de meldende medewerker, zijn er voor hem of haar.”

Bij het werk komt zeker een stukje vingertoppengevoel kijken. “De scheidslijn is soms dun tussen een eerdergenoemd conflict, wat strikt genomen niet onder de definitie van grensoverschrijdend gedrag valt, en iemand die daarbij echt de grens over gaat. Dat is niet altijd meteen duidelijk. Ook daar gaan we het gesprek over aan.”

Joanna werkt inmiddels tien jaar voor AB Midden Nederland. Haar functie als administratief medewerkster vult ze al aan met het regelen van zorgverzekeringen voor EU-medewerkers. Het oppakken van de taak als vertrouwenspersoon ziet ze als een nieuwe uitdaging. “In gesprekken met Marga Hendriksen is dit op tafel gekomen. Ook omdat mijn voorganger als vertrouwenspersoon, Monika Hopper, weg is gegaan.”

Helemaal vreemd is deze rol niet voor haar. Bij een vorige werkgever begeleidde zij een groot aantal medewerkers die ziek waren geworden. “Ik vond dat geweldig om te doen. Gelukkig hoorde ik vaak: ‘Jij kan dit goed’. Het past bij mij. Ook daarom wil ik deze stap bij AB Midden Nederland graag zetten.”

Joanna komt oorspronkelijk uit Polen. Voor de vele EU-medewerkers uit dit land is dat een grote meerwaarde. “In je moederstaal kun je je nu eenmaal veel beter uiten, dan dat je wat je dwarszit in het Engels of Duits moet overbrengen. Ik hoor aan de nuances en de manier van spreken hoe diep het iemand raakt. Het maakt de drempel om naar de vertrouwenspersoon te stappen voor hen echt lager.”

Voor de goede orde: ze ziet zichzelf nog zeker niet als volleerd. Joanna geeft daarom aan blij te zijn dat ze op een ervaren vertrouwenspersoon als Iris terug kan vallen bij vragen. En ze verdiept zich er graag in. “Helaas is al twee keer – in januari en februari – de opleiding die ik wilde volgen geannuleerd. In mei hoop ik er alsnog mee aan de slag te gaan. Dat vind ik heel belangrijk om deze rol goed op te kunnen pakken.”

Afsluitend: vertrouwen is – en dat is uiteraard vanzelfsprekend – cruciaal voor een vertrouwenspersoon. Maar Iris benadrukt het toch nog maar eens: “Alles wat je tegen ons zegt, blijft binnenskamers. Alleen met uitdrukkelijke toestemming gaan wij er verder mee aan de slag. En hoe we dat doen, gaat áltijd in overleg.”